عوامل اقتصادی

یکی از عواملی که برانگیزه تحصیلی می تواند موثر باشد وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی خانواده است. نه تنها فقر اثر مستقیمی را بر کیفیت زندگی خانواده سوءتغذیه ، بیماری و ... دارد بلکه به طور مستقیم یا غیرمستقیم می تواند بر ادراک افراد اثر بگذارد و ادراکی منفی نسبت به فعالیتهای اجتماعی از جمله تعلیم و تربیت به وجود آورد.

در تحقیقی که توسط خیر(1365) با عنوان رابطه شکست تحصیلی با زمینه ها و شرایط خانوادگی انجام پذیرفت نتیجه زیر به دست آمد:

بیشترین درصد در گروه موفق مربوط به طبقات متوسط و بیشترین درصد گروه ناموفق مربوط به طبقات پایین اجتماع بوده اند.

محدودیتهای زمانی و مالی نیز از عوامل بازدارنده محسوب می شود . بزرگسالان به دلیل اشتغال به کار و فعالیتهای اجتماعی ، اقتصادی ، خانوادگی و مانند آن معمولا فرصت کافی برای شرکت در کلاسهای آموزشی را ندارند. در حالی که غالبا حضور در مدرسه تنها فعالیت رسمی کودکان محسوب می شود. علاوه بر این فشار و محدودیت های مالی که در اکثر موارد برای بزرگسالان کم سواد یا بیسواد وجود دارد نه تنها آنها را وارد می کند تا برای رفع نیازهای خود و خانواده شان به طور مداوم در فعالیتهای اقتصادی شرکت کنند و وقت کافی برای استفاده از برنامه های آموزشی را نداشته باشند بلکه همچنین ناچارند از صرف هر گونه بودجه ای به منظور آموزش خود خودداری کنند این امر مخصوصا در روستاها و در فصول کار و فعالیتهای مربوط به کشاورزی کاملا آشکار است . علاوه براین روستائیانی که از آموزش محدودند معمولا با موانع و مشکلات دیگری نیز روبرو هستند. از ان جمله است خانه شلوغ، خانواده پرجمعیت وسایل رفاهی بسیار اندک خستگی ناشی از کار زیاد و فعالیتهای بدنی، فشارهای جسمانی ، سوءتغذیه و غیره که هر یک از آنها می تواند مانعی برای ایجاد انگیزه شود و بزرگسالان را از فعالیت های آموزشی بازدارد.